Anayasamız ile koruma altına altına alınan sendika kurma hakkı neticesinde kurulan işçi ve işveren sendikaları, iş hayatının vazgeçilmez unsuru haline gelmiştir. İşçiler ve işverenler, iş hayatlarında birlik içerisinde olmak ve haklarına korumak amacıyla sendikalar kurmakta ve sendikalara üye olmaktadırlar. İşçilerin ve işverenlerin sendikaya üye olmalarına ilişkin kanuni düzenlemeler 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda yer almaktadır.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu madde 17'ye göre sendikaya üyelik, Bakanlıkça sağlanacak elektronik başvuru sistemine e-Devlet kapısı üzerinden üyelik başvurusunda bulunulması ve sendika tüzüğünde belirlenen yetkili organın kabulü ile e-Devlet kapısı üzerinden kazanılır. Üyelik başvurusu, sendika tarafından otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik talebi kabul edilmiş sayılır.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu madde 17'ye göre sendika tarafından haklı bir neden gösterilmeden üyelik başvurusu kabul edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren otuz gün içinde dava açabilir. Mahkemenin kararı kesindir. Mahkemenin davacı lehine karar vermesi hâlinde üyelik, red kararının alındığı tarihte kazanılmış sayılır.

İşçi veya işverenler aynı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamayacağı düzenlenmiştir. İşçi ve işverenlerin bu hükme aykırı şekilde birden çok sendikaya üye olmaları hâlinde sonraki üyelikler geçersiz olacağı kabul edilmiştir. Bu duruma bir istisna getirilerek aynı işkolunda ve aynı zamanda farklı işverenlere ait işyerlerinde çalışan işçiler birden çok sendikaya üye olabilir. Örneğin işçi, part time olarak birden işverene ait işyerinde çalışıyorsa bu halde birden fazla sendikaya üye olması mümkündür.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile sendikaya üye olacak işçilerin On beş yaşını doldurmaları gerektiği kabul edilmiştir. Ayrıca işçinin Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında işçi sayılması gerekmektedir. Bu anlamda işçinin işçi sıfatını kaybetmesi işçi sendikasına üye olamayacağı anlamına gelir. Ancak sendika üyesi işçinin bir yılı geçmemek üzere işsiz kalması üyeliğini etkilemez. Aynı zamanda sendikaya üye olan işçinin üyelik aidatını da ödemesi gerekmektedir.

Aynı zamanda işçiler, işveren sendikalarına; işverenler de işçi sendikalarına üye

olamazlar.

Sendika üyesi işçilerce, üyesi oldukları Sendikaya ödedikleri aidattır. Üyelik aidatının miktarı, kuruluşların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre genel kurul tarafından belirlenir. Buna göre her sendika üyelik aidatını kendisi belirleyebilir. Üyelik aidatları, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilmek suretiyle ilgili sendikaya ödenir.

Anayasamızda açıkça güvence altına alındığı üzere hiç kimse sendikaya üye olmaya veya sendika üyeliğinde ayrılamaya zorlanamaz. Her üye, e-Devlet kapısı üzerinden çekilme bildiriminde

bulunmak suretiyle üyelikten çekilebilir. Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanır. Çekilenin bir aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması hâlinde yeni üyelik bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılır.

Sendika üyeliğinin kendiliğinden sonra erdiği hallerden biri işçinin emeklilik hakkı kazanarak işten ayrılmasıdır. Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak işten ayrılan işçilerin sendika üyeliği sona erer. Yine çalıştığı işkolunu değiştiren sendika üyesi işçinin sendika üyeliği kendiliğinden sona erer. Yukarıda belirttiğimiz gibi işçinin işçi sıfatını bir yıldan uzun bir süre için kaybetmesi halinde sendika üyeliği de kendiliğinden sonlanacaktır.

İşçinin sendika üyeliğinden çıkarılmasına sendika genel kurul tarafından verilebilir. Çıkarmaya ilişkin karar , e-Devlet kapısı üzerinden Bakanlığa elektronik ortamda bildirilir ve sendikadan çıkarılan işçiye yazı ile tebliğ edilir. Çıkarılma kararına karşı üye, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde mahkemeye itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde kesin olarak karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.