İş ve sosyal güvenlik hukuku, ülke içinde yaşayan her bireyi doğumdan ölüme kadar ilgilendiren önemli bir hukuk dalıdır. Bu nedenle, adliyelerde birçok iş mahkemesi faaliyet göstermektedir. Bununla birlikte, bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay arasında iş ve sosyal güvenlik hukukuna ilişkin davaların oranı, toplam dava sayısının neredeyse yarısını oluşturmaktadır. Davalarında İzmir SGK avukatı arayışında olanlar için Deniz Hukuk Bürosu alanında uzman avukatları ile sizlere yardımcı olmaktadır.
Emeklilikte 4A'lıların, yani eski SSK'lıların emeklilik şartları, işe başlama tarihlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Emeklilik yaşları, sigortalılık süresi, prim gün sayısı, cinsiyet ve işe başlama tarihine göre farklılık gösterir. Örnek olarak, 24.05.1988-23.11.1989 arasında işe başlayan bir erkeğin emekli olabilmesi için sigortalılık süresi 25 yıl olmalı ve 5450 prim gününü tamamlamalıdır. Bu durumda, 50 yaşında emekli olabilir. İşe başlama tarihi ilerledikçe, emeklilik için gereken yaş şartı ve prim gün sayısı da artar.
Malulen emeklilikte 4/A ve 4/B kapsamındaki sigortalılar için malulen emekli olabilmek için çalışma gücünün veya iş kazası, meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60'ını kaybetmesi gerekmektedir. 4/C kapsamındaki sigortalılar için ise çalışma gücünün en az %60'ını kaybetmesi veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybetmesi durumunda sigortalı malul sayılır. Malullük aylığı almak için, malul sayılma durumuna ek olarak bazı ek şartlar da gerekmektedir.
• Malulen emekli olabilmek için en az 10 yıldan beridir sigortalı olarak toplamda 1800 gün prim bildirimi yapmış olmak gerekli.
• Sağlık Kurulu tarafından çalışanın güç kaybının en az %60 ve üzerinde olduğunun tespit edilmesi ve bu durumun işe başlama tarihinden sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir.
Ölüm aylığında ise durum şu şekildedir: 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra vefat eden sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için aşağıdaki şartlar gerekmektedir:
• En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak veya
• 4/1-(a) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıl boyunca sigortalı olup, toplamda 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak. Bu şartlar sağlandığında ölüm aylığı bağlanır.
Sürekli iş göremezlik gelirinde ise iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ortaya çıkan hastalık veya engellilik durumunda, kurum tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara dayanarak Kurum Sağlık Kurulu tarafından meslekte kazanma gücünün en az bir oranda azaldığı tespit edilen sigortalılar, sürekli iş göremezlik geliri hakkı elde eder. Sürekli iş göremezlik geliri ömür boyu ödenir ve gelirin bağlanması için belirli bir prim ödeme gün sayısı veya başka bir kriter gerekmeksizin hak kazanılır.
Geçici iş göremezlik, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık durumlarında çalışma gücünün geçici olarak kaybedilmesini ifade eder. Geçici iş göremezlik, sigortalının iş kazası geçirmesi, meslek hastalığına yakalanması veya sağlık kurulları tarafından belirtilen istirahat süresi boyunca hastalık veya analık durumu nedeniyle geçici olarak çalışamama halini kapsar. Geçici iş göremezlik ödeneği, halk arasında yaygın olarak "rapor parası" veya "istirahat raporu ücreti" olarak bilinir ve bu ödeneğin hesaplanması ve ödenmesi de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından gerçekleştirilir. Avukat Deniz Kekik deneyimli ve alanında uzman oluşu ile sizlere bu konularda yardımcı olmaktadır.